Орон сууц худалдан авах нь амьдралынхаа хамгийн том хөрөнгө оруулалтуудын нэг юм. Улаанбаатар хотод орон сууцны зах зээл жил бүр өөрчлөгдсөөр байгаа тул 2025 онд орон сууц худалдан авахыг төлөвлөж буй хүмүүст зориулан энэхүү бүрэн гарын авлагыг бэлтгэлээ.
Улаанбаатарын орон сууцны зах зээлийн өнөөгийн байдал
2025 оны эхээр Улаанбаатар хотын орон сууцны зах зээл тогтвортой байдлыг хадгалж байна. Шинэ барилгын орон сууцны дундаж үнэ квадрат метрт 2.5-4.5 сая төгрөгийн хооронд хэлбэлзэж байгаа бол хуучин барилгын орон сууц 1.8-3.2 сая төгрөгөөр худалдагдаж байна.
Хамгийн эрэлттэй дүүргүүд:
- Чингэлтэй дүүрэг – Хотын төвтэй ойрхон, сайн дэд бүтэцтэй
- Сүхбаатар дүүрэг – Боловсролын байгууллагууд ойрхон
- Хан-Уул дүүрэг – Шинэ хороолол, орчин үеийн барилгууд
- Баянзүрх дүүрэг – Хүрээлэн буй орчин сайхан, амар тайван
Орон сууц худалдан авахын өмнө хийх ёстой бэлтгэл ажил
Санхүүгийн бэлтгэл
Орон сууц худалдан авахын өмнө өөрийн санхүүгийн боломжийг бодитойгоор үнэлэх хэрэгтэй. Орлогын 30-40 хувиас илүүгүй зээлийн төлбөр гаргах нь зүйтэй гэж үздэг.
Хэрэгтэй баримт бичгүүд:
- Орлогын тодорхойлолт
- Банкны харилцааны түүх
- Ажлын байрны тодорхойлолт
- Анхны төлбөрийн мөнгө (ерөнхийдөө нийт үнийн 10-30%)
Банкны зээлийн нөхцөл судлах
Монголын томоохон банкуудын ипотекийн зээлийн жишээ нөхцөлүүд:
- Хүү: 12-18 хувь
- Хугацаа: 15-20 жил
- Анхны төлбөр: 10-30%
- Зээлийн дээд хэмжээ: 500 сая төгрөг хүртэл
Орон сууц сонгохдоо анхаарах зүйлс
Байршил ба хүрээлэн буй орчин
Орон сууцны байршил нь үнэ цэнийг тодорхойлох гол хүчин зүйл юм. Дараах зүйлсийг анхаарна уу:
- Нийтийн тээврийн хүртээмж
- Сургууль, цэцэрлэгийн ойр байдал
- Эмнэлэг, аптек байршил
- Гудамжны замын чанар
- Аюулгүй байдлын түвшин
- Утаа
- Ойр орчмын дэлгүүр хоолны газар
- 24 цагийн дэлгүүр
- Буцааж зарах үед эрэлт байгаа эсэх
Барилгын чанар ба техникийн үзүүлэлт
Орон сууцны техникийн байдлыг сайтар шалгах нь чухал:
Шинэ барилга:
- Барилгын лиценз, зөвшөөрлийн бичиг
- Ашиглалтанд орсон огноо
- Барилгын компанийн нэр хүнд
- Барилгын материалын чанар
Хуучин барилга:
- Барилгын нас
- Дээврийн байдал
- Цахилгаан, дулаан, усны системийн байдал
- Засвар хийсэн түүх
- Тулгуур ханын бүтэц
- Тусгаарлах ханын зузаан
Хууль эрх зүйн асуудлууд
Орон сууцны бичиг баримтыг анхааралтай шалгана уу:
- Өмчлөх эрхийн гэрчилгээ
- БУГ-ын бүртгэлийн мэдээлэл
- Татварын төлбөрийн байдал
- Барьцаа, ипотекийн мэдээлэл
- Хуучин байр болон зарагдаж байсан түүх
- Гэмт хэрэг гарч байсан эсэх
Үзэж үнэлэх процесс
Анхны үзэлт
Орон сууц үзэхдээ дараах зүйлсийг анхаарна уу:
- Гэрлийн орц ба агааржуулалт
- Өрөө тус бүрийн зориулалт
- Усан цорго, ариун цэврийн байгууламжийн байдал
- Хаалга, цонхны чанар
- Хэрхэн засч сайжруулж болохыг бодох
Мэргэжлийн үзлэг
Томоохон хөрөнгө оруулалт хийхийн өмнө мэргэжилтний дүгнэлт авах нь зүйтэй:
- Барилгын инженерийн үзлэг
- Үнэлгээчийн дүгнэлт
- Техникийн байдлын тайлан
Үнийн тохиролцоо хийх стратеги
Зах зээлийн үнэ судлах
Ижил төстэй орон сууцуудын үнийг харьцуулж, зах зээлийн бодит үнийг мэдэж авах хэрэгтэй. Burzai-zar.com зэрэг сайтуудаас олон тооны зарыг харьцуулж үзээрэй.
Тохиролцооны арга барил
- Анхны үнээс 5-10% бууруулж тохиролцох боломжтой
- Барилгын ажлын шаардлагатай зардлыг үнэ тохиролцоонд тусгах
- Гэрээ гүйцэтгэх хугацаа, нөхцөлийг тодорхой болгох
Худалдан авах процессын алхмууд
1-р алхам: Урьдчилсан тохиролцоо
- Үнэ, нөхцөлийн талаар бичгээр тохиролцох
- Урьдчилсан төлбөр (earnest money) төлөх
- Худалдах хугацааг тогтоох
2-р алхам: Баримт бичгийн шалгалт
- Хууль зүйн шалгалт хийлгэх
- Банкны зээлийн өргөдөл гаргах
- Даатгалын асуудлыг шийдвэрлэх
3-р алхам: Худалдах гэрээ байгуулах
- Нотариатаар гэрээ баталгаажуулах
- Мөнгөн гүйлгээ хийх
- Түлхүүр хүлээлгэн өгөх
Орон сууц худалдан авсны дараах анхаарах зүйлс
Нүүх бэлтгэл
- Цахилгаан, ус, дулааны нэхэмжлэлийг нэр дээрээ шилжүүлэх
- Гэрийн даатгал хийлгэх
- Засварын ажил хийх шаардлагатай эсэхийг тодорхойлох
Орон нутгийн үйлчилгээтэй танилцах
- Хогийн цэвэрлэгээний систем
- Аюулгүй байдлын үйлчилгээ
- Орон тооны удирдлагатай танилцах
Дүгнэлт
Улаанбаатарт орон сууц худалдан авах нь цогц процесс боловч зөв бэлтгэл хийж, мэдлэгтэй хандвал амжилттай хэрэгжүүлж болно. Санхүүгийн боломжоо бодитойгоор үнэлж, зах зээлийг сайтар судалж, мэргэжилтнүүдийн зөвлөгөөг авч ажиллаарай.
Орон сууцны зар хайж байгаа бол Burzai-zar.com сайтаас эхлээд янз бүрийн сонголт, үнийн харьцуулалт хийж, өөрт тохирсон орон сууцаа олоорой. Тогтвортой орлоготой, урт хугацааны амьдралын төлөвлөгөөтэй байж орон сууц худалдан авах шийдвэр гаргаарай.
Сэтгэгдэл